Wolne rodniki

Dziś główne zagrożenia dla ludzkiego zdrowia stanowią wolne rodniki. To efekt uboczny produkcji energii w mitochondriach, które są motorem ludzkich komórek wśród innych źródeł generowanych wewnętrznie.

Niektóre z nich to:

• stany zapalne;
• fagocytoza;
• sport wyczynowy;
• palenie papierosów;
• zanieczyszczenie środowiska;
• promieniowanie;
• narkotyki i pestycydy;
• ozon;
• rozpuszczalniki przemysłowe itp.

Wolnymi rodnikami nazywamy atomy, grupy atomów lub cząsteczki mające na swym ostatnim orbitalu jeden lub kilka wolnych (niesparowanych) elektronów. Powstają one w procesach homologicznego rozrywania wiązań w cząsteczkach związków chemicznych lub w wyniku przenoszenia jonów. Wolne rodniki wykazują na ogół właściwości paramagnetyczne oraz bardzo dużą aktywność chemiczną spowodowaną obecnością niesparowanego elektronu. Mogą być obojętne elektryczne, posiadać ładunek ujemny jak anionorodnik ponadtlenkowy lub dodatni kationorodnik (np. kationorodnik benzenu).

Wolne rodniki odgrywają także ważną rolę w wielu teoriach procesu starzenia, który nie jest obecnie dokładnie poznany. Prawdopodobnie starzenie się związane jest w jakiś sposób ze zmianami genetycznymi. Nawet nieśmiertelne organizmy musiały umierać z przyczyn losowych.

Aktywne formy tlenu generowane jako produkty uboczne przemian metabolicznych lub pochodzące ze środowiska (np. w wyniku działania czynników chemicznych czy promieniowania UV) są czynnikami biorącymi udział w wielu schorzeniach, takich jak:

• arteroskleroza,
• nowotwory,
• degeneracja tkanki łącznej.

Wolne rodniki w żywych organizmach mogą powstawać:

• w wyniku działania czynników zewnętrznych (np. promieniowania UV, promieniowania jonizującego);
• podczas reakcji obronnych systemu immunologicznego organizmu;
• podczas normalnych procesów fizjologicznych zachodzących w różnych częściach komórki.

Spektrum niszczącego oddziaływania rodników jest bardzo szerokie. Działanie to może obejmować praktycznie wszystkie występujące w organizmie biocząsteczki, wywołując uszkodzenia na poziomie cząsteczkowym oraz na poziomie błon komórkowych. Wolne rodniki wywołują in vitro chemiczne modyfikacje oraz uszkodzenia białek (agregacja i denaturacja), lipidów (peroksydacja), węglowodanów i nukleotydów, indukują zmiany w strukturze DNA prowadzące do mutacji lub efektów cytotoksycznych itp.

Występujący stres oksydacyjny jest ważnym czynnikiem w patogenezie wielu chorób, m.in. układu krążenia, płuc, oczu, zapalenia wątroby, zapalenia trzustki, cukrzycy, chorób degeneracyjnych układu nerwowego.

Źródło: Wodór cząsteczkowy, opracowanie – Janusz Furczoń oraz Jacek Wikarski Naturopata Alergikus

Przeczytaj również:

• Wodór – co to jest
• Stres oksydacyjny