Starzenie się organizmu jest zjawiskiem, które rozwija się wraz z upływem czasu i ma związek z nieodwracalnymi w większości przydatków zmianami, związanymi z biochemią organizmu. Nie bez znaczenia są uszkodzenia tlenowe, które wpływają znacząco na postępowanie procesów, np. starzenie skóry.
Proces ten jest wynikiem trzech, związanych ze sobą zjawisk
- naturalny proces degeneracji organizmu;
- glikacja, czyli łączenie się białek budulcowych z cukrami;
- działanie promieni UV.
Do ważniejszych naturalnych czynników zaliczamy:
- upośledzenie centrów energetycznych komórki – mitochondriów;
- ekspresja genów starzenia się;
- coraz słabsze działanie polimerazy DNA, która nie jest już w stanie eliminować z taką dokładnością błędów, z jaką zaczynają się one gromadzić w komórkach;
- skracanie się telomerów;
- zmiany hormonalne zachodzące w organizmach kobiet (menopauza) i mężczyzn (andropauza).
Wolne rodniki przyśpieszają starzenie skóry
W wymienionych powyżej procesach biorą udział wolne rodniki, które swą naturą chemiczną stymulują ich zachodzenie (np. są czynnikiem przyczyniającym się do apoptozy komórek). Wolne rodniki przyspieszają starzenie skóry, niszczą włókna kolagenowe i elastynowe skóry właściwej, stymulując w ten sposób powstawanie zmarszczek.
Należy podkreślić, że wolne rodniki, a zwłaszcza RFT, są niebezpieczne dla składników leków, kosmetyków i pożywienia. Dotyczy to szczególnie produktów kosmetycznych, które w swoim składzie zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe. Preparaty te są więc przez to narażone na stopniową utratę właściwości odżywczych i użytkowych. Mogą również ulec procesowi autooksydacji, reagując z RFT. Takim niekorzystnym zmianom ulegać będą również składniki kompozycji zapachowych jak terpenoidy. Utlenianie kwasów tłuszczowych zawartych w kosmetykach prowadzi do powstania ketonów, niższych kwasów alifatycznych, hydroksy-tekono-epoksykwasówi aldehydów.
Aby zabezpieczyć preparaty kosmetyczne przed samoutlenieniem, zalecane jest:
- ograniczenie dostępu tlenu i światła (np. poprzez używanie hermetycznych, szczelnych opakowań);
- przechowywanie kosmetyków w niskich temperaturach;
- eliminację z otoczenia związków utleniających;
- stosowanie naturalnych i syntetycznych środków antyutleniających (SPU).
Do najczęściej stosowanych SPU należą:
- Alfa-Tokofelor;
- Palmitynian L – Askorbylu – pochodna witaminy C;
- Ekstrakty z roślin, które zawierają związki polifenolowe;
- Butylohydroksyanizol oraz Butylohydroksytoluen (dotyczy kompozycji zapachowych);
- Galusan propylu.
Źródło: Wodór cząsteczkowy, opracowanie – Janusz Furczoń oraz Jacek Wikarski Naturopata Alergikus
